<< Terug    Aanbod > Rijangstbegeleiding > Meer over rijangst

Deze informatie is bedoelt om u een kijkje te geven “achter de schermen” van angst. We hebben geprobeerd het aansprekend en begrijpelijk te verwoorden. U kunt erop vertrouwen dat wij de medische en psychologische kennis in huis hebben om met u tot de juiste kern van uw angst te komen en u een goed passend advies en bijbehorende aanpak te bieden.
Wat is rijangst? 
Rijangst (amaxofobie) is een overmatige en niet-functionele angst om een voertuig te besturen of om bijrijder te zijn. Rijangst kan op zich staan maar kan ook onderdeel zijn van een grotere groep angsten.  Angst die men kan ervaren kent vele gradaties en uit zich bij een ieder anders. Het kan variëren van verhoogde spanning tot paniekgevoelens. Men kan bij paniek het gevoel hebben geen lucht meer te krijgen, licht in het hoofd worden, hartkloppingen voelen. Het zweet staat in de handen en men heeft het gevoel niet meer helder te kunnen denken en functioneren. Of zelfs het gevoel dat men de controle kwijtraakt. Hetzij over henzelf en/ of over het voertuig en de omgeving.
Er worden verschillende indelingen gemaakt in rijangst.  We zullen er een paar toelichten;
Allereerst is een onderscheid te maken in angst om zelf een voertuig te besturen of angst die ervaren wordt als bijrijder. Een ander onderscheid kan gemaakt worden in primaire rijangst en secundaire rijangst. Primaire rijangst houdt in dat angstklachten direct gerelateerd zijn aan de techniek van het autorijden. Secundaire rijangst is angst die ontstaat door een gebeurtenis  of andere oorzaken. Dan kan er nog onderscheid worden gemaakt in ervaringsangst en andere angst. Ervaringsangst betekent dat u in een verkeerssituatie bent geweest die traumatische voor u was, zoals een verkeersongeval of de betrokkenheid daarbij. Veder kan het zijn dat u een traumatische ervaring heeft gehad die niets met rijden te maken had, maar toch in de auto opspeelt. Hoe dit kan kunt u hier lezen. Andere angsten kunnen ontstaan door persoonlijkheidsontwikkeling en persoonskenmerken.  Men kan in de aanleg of door gebeurtenissen in de vroege jeugd of later door bijvoorbeeld herhaaldelijke traumatische ervaringen, gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van angsten dan anderen. Vaak heeft dit te maken met gedachten die ervoor zorgen dat men zich angstig voelt in het verkeer of angstig wordt de controle over zichzelf te verliezen.
Mogelijke oorzaken van rijangst

Om u een indruk te geven wat er aan een rijangst ten grondslag kan liggen, hebben wij hieronder enkele mogelijkheden weergegeven.  Het is slechts bedoelt om u een indruk te geven. Vaak zien we een combinatie van een aantal factoren. De aanpak zal dan ook per persoon verschillen omdat ieder persoon uniek is, de oorzaak per persoon verschilt  en zo ook de angstklachten die u ervaart.

Klikt u eenvoudig op de onderstaande onderwerpen voor meer informatie.

Gebrek aan routine

U heeft het rijbewijs gehaald maar rijdt erg weinig of bent niet in de gelegenheid geweest om te rijden. U mist routine en vraagt zich af of u het goed doet  waardoor u zich onzeker voelt. Wanneer dit een verhoogde spanning geeft tijdens het rijden kan dit langzaam overgaan in angst. In dit geval zult u baat hebben bij een opfriscursus in de rijvaardigheid met aandacht aan wat uw onderliggende vragen precies zijn zodat u zich zo bekwaamt, dat het voor u stevig en zelfverzekerd voelt. Klik hier door naar de informatie over rijvaardigheid/ opfriscursus. Uiteraard kan dit aangevuld worden met coaching op uw zelfvertrouwen.

Nachtblindheid

Afhankelijk van de mate van uw nachtblindheid kunnen wij u vaardigheden aanreiken waardoor u zich weer kunt oriënteren in het donker. Deze angst- onzekerheid speelt zich met namen in schemer en donker af. Echter ook op donkere dagen of bij het inrijden van tunnels en onder bomen door.
Door gerichte compensatietraining kan in veel gevallen verbetering ontstaan waardoor u minder last ondervindt en in meer situaties kunt blijven rijden. Dit vraagt doorgaans om een combinatie van rijvaardigheid/ compensatietraining en coachen op zelfvertrouwen. Klikt u hier door naar meer informatie over onze rijvaardigheidstrainingen.

Na een ziekteperiode

Na een ziekteperiode kunt u zich onzeker voelen. Schat ik alles nog wel goed in? Zal ik alles kunnen overzien in het verkeer? Kan ik op mijn lijf en brein vertrouwen? Kan ik de prikkels voldoende verwerken?

Dit vraagt doorgaans om een combinatie van rijvaardigheid/ compensatietraining en verwerking en acceptatie van uw ziekteperiode. In de auto wordt u geconfronteerd met wat u heeft meegemaakt en u ontdekt wat uw mogelijkheden nu zijn. Binnen deze lessen is er ruimte voor deze processen en krijgt u praktische handvatten aangereikt zodat u bemerkt dat u uw zelfvertrouwen weer hervindt. Voor meer informatie kunt u hier doorklikken naar dit onderwerp onder rijvaardigheid/ medisch.

Na een (verkeers)trauma

Betrokken zijn bij een verkeersongeluk, zelfs alleen als toeschouwer, kan heel confronterend zijn. U kunt nadien het gevoel hebben dat u zomaar iets ernstigs kan overkomen. Hoe u ook beredeneert met uw hoofd, uw lichaam en gevoel blijven bij onverwachte gebeurtenissen onderweg een schrikkerige reactie geven en de emoties lijken buiten uw bewustzijn te ontstaan. Vaak gaat dit gepaard met herbelevingen in beelden, geluiden, geur en of gevoelens. Dit hoeft echter niet. Het kan zijn dat men zich het oorspronkelijke trauma, al dan niet verkeer gerelateerd, niet meer bewust is, maar onbewust geprikkeld wordt onderweg. U vraagt zich af hoe u dit achter u kunt laten.

Verlies van een dierbare

Wanneer u een dierbare verliest komt u, naast de pijn van uw verlies, alleen te staan. Alles wat vertrouwd en veilig was, is veranderd. Het voelt alsof u een stuk van uzelf bent verloren. Het hervinden van uw weg vergt moed en wilskracht, terwijl u het verlies nog elk moment met u meedraagt. U ervaart het autorijden als heel anders dan met uw partner. Alles is anders. Dit trauma kan uw gevoel achter het stuur veranderen. Daarbij kan het zijn dat uw partner meestal reed en merkt u dat u ook onzeker bent over uw eigen vaardigheden. U moet dan letterlijk uw weg hervinden, naast uw verlies.

Biologische kwetsbaarheid

Ons lichaam functioneert uit zichzelf. Is dit zo? Vaak wel, maar soms minder goed of anders. Zo kan bijvoorbeeld het moederschap voor heel veel onzekerheden zorgen. Veranderde hormoonhuishouding en het nieuwe verantwoordelijkheidsgevoel kunnen van invloed zijn op uw gemoedstoestand. Maar ook de overgang,  een aandoening, chronische overbelasting of erfelijkheid kan een verstoorde hormoonhuishouding geven. In de overgang kunnen stemmingswisselingen, opvliegers en verhoogde prikkelbaarheid invloed uitoefenen op uw gevoelens achter het stuur.

Verder kunnen maagklachten stoffen activeren die u op kunnen jagen waardoor u angstig wordt.

Hier zullen wij u zeker adviseren dit te bespreken met uw huisarts. Daarnaast kunnen wij u helpen met het anders omgaan met deze klachten zodat u uw angstgevoelens kunt beheersen en er beter mee om kunt gaan.

Stress gerelateerd

Een druk, hectisch leven of een drukke verantwoordelijke baan kan veel interne druk opleveren. Het kan ook zijn dat je onderweg met je hoofd bij zaken bent of zelfs vergadergesprekken voert onderweg. Dit doet een enorm beroep op geautomatiseerd rijden. Dit gaat vaak goed, maar kan ook tot een verrassende situatie lijden. De chronische druk van het op tijd bij een afspraak aankomen kan ook tot klachten zorgen. Vaak heeft dit te maken met een te hoge spanningsboog.

Wanneer burnout ontstaat kan dit ook klachten geven achter het stuur. Wanneer u overbelast bent geraakt heeft u te maken met lichamelijke en psychische klachten. Het bepalen van uw grenzen en mogelijkheden en uw gevoel hierin kunnen voelen als een totaal andere belevingswereld. Ook kunt u veel gevoeliger reageren op uw omgeving. Misschien bent u het vertrouwen in uzelf en/of uw medemens zelfs kwijtgeraakt. U kunt het gevoel hebben dat u de controle verliest. Dit kan tot onzekerheid en angst- of paniekgevoelens leiden.

Persoonlijkheidskenmerken / -ontwikkeling

Faalangst/ perfectionisme
Wanneer je faalangst hebt, hoeft dit absoluut niet te betekenen dat je dus ook rijangst hebt. Sterker nog, wanneer je na veel examenstress het rijbewijs hebt gehaald, kun je vaak lekker je weg vinden. Het kan wel zijn dat faalangst een rol gaat spelen wanneer jij je onderweg bijvoorbeeld druk maakt over iets waardoor je met je hoofd niet bij het rijden bent. Je kunt dan in een situatie terechtkomen waar je van schrikt waardoor er rijangst kan ontstaan. Ook kan de spanning die je onderweg ervaart zo oplopen dat je angstklachten gaat ervaren die je koppelt aan rijden omdat je op dat moment achter het stuur zit. Ook kan het zijn dat je de overtuiging hebt dat je niet goed genoeg kunt rijden of bang bent voor de mening van andere weggebruikers (sociale faalangst). “Wat zullen die van mij denken?” “Ik doe het zeker niet goed”Sta ik hier niemand in de weg?”  Hierdoor kun je onzeker worden en een angst ontwikkelen. Perfectionisme kan een zodanige interne druk veroorzaken dat je angstklachten kunt ontwikkelen.

Angststoornis (verstoorde angstregulatie)
Wanneer u een angststoornis heeft kunt u ook angstklachten krijgen achter het stuur. Dit hoeft niet. Er zijn verschillende gradaties binnen dit spectrum. Ook de oorzaken die eraan ten grondslag liggen kunnen verschillend zijn. Het kan te maken hebben met een persoonlijkheidsstoornis (door ons liever persoonlijkheidsontwikkeling genoemd) of een ontwikkelingsstoornis (door ons liever ontwikkelingsvertraging genoemd)

Wanneer uw persoonlijkheidsontwikkeling geschaad is kunt u ervaren dat u minder stevig in het leven staat dan iemand met een gezond ontwikkelde persoonlijkheid. Hierdoor liggen de kansen op het ontwikkelen van een angst hoger dan gemiddeld.

Ook mensen met een ontwikkelingsverstoring kunnen sneller angst ontwikkelen. Dit kan een rol spelen binnen het autistische spectrum bijvoorbeeld. Ook bij een aandacht- of concentratiestoornis, door ons liever verstoring genoemd, kan angst sneller ontstaan. Wanneer je met de gedachten elders bent dan bij het rijden, kun je sneller in situaties terechtkomen onderweg dan dat je alert bent en geconcentreerd rijdt.

Uw aanleg/ gevoeligheid voor angstontwikkeling kunnen wij niet verhelpen. Wel kunnen wij u helpen anders om te gaan met uw klacht, zodat u er minder last van heeft. Ook kunt u merken dat u, met de interventies die wij kunnen bieden, steviger in uw schoenen komt te staan.

Wat uw gevoel of beleving ook is die u belemmeren in het autorijden, wij respecteren u hierin en helpen u graag weer op weg. Klikt u hier. Liever een vrijblijvend en telefonisch oriëntatiegesprek? Neem u gerust contact met ons op.